Dana 18. juna 2022. godine, na snagu je stupila Uredba o kriterijumima za dodelu podsticaja poslodavcima koji zapošljavaju novonastanjena lica u Republici Srbiji, objavljena u Sl. glasniku RS br. 67/2022 („Uredba“).

Sadržaj Uredbe

Shodno nazivu, Uredbom se bliže određuju kriterijumi za dodelu podsticaja poslodavcima koji zapošljavaju novonastanjena lica u Republici Srbiji za kojima postoji potreba koja se ne može lako zadovoljiti na domaćem tržištu rada.

U smislu Uredbe, poslodavac je domaće ili strano fizičko lice, odnosno pravno lice ili preduzetnik registrovan za obavljanje delatnosti u Republici Srbiji, kao i ogranak i predstavništvo stranog poslodavca registrovani za obavljanje delatnosti u Republici Srbiji, dok je novonastanjeno lice za kojim postoji potreba koja se ne može lako zadovoljiti na domaćem tržištu rada fizičko lice koje u periodu od 24 meseca, koji prethode danu zaključenja ugovora o radu sa poslodavcem, nije boravilo na teritoriji Republike Srbije više od 180 dana i sa kojim je poslodavac zaključio ugovor o radu na neodređeno vreme sa punim radnim vremenom i ima ugovorenu mesečnu osnovnu zaradu u skladu sa propisom kojim se uređuje rad od najmanje 300.000,00 dinara.

Uslovi za dodelu podsticaja

Pravo na dodelu podsticaja ostvaruje poslodavac čiji je broj zaposlenih na neodređeno vreme sa punim radnim vremenom na dan podnošenja prijave za dodelu podsticaja isti ili veći od broja zaposlenih na neodređeno vreme sa punim radnim vremenom na dan stupanja na snagu Uredbe, uvećanog za broj zaposlenih novonastanjenih lica za koje se podnosi prijava. Pravo na dodelu podsticaja poslodavac ostvaruje najviše za onaj broj zaposlenih novonastanjenih lica koji je, zajedno sa brojem zaposlenih lica na neodređeno vreme sa punim radnim vremenom koja se ne mogu smatrati zaposlenim novonastanjenim licima na dan podnošenja prijave, veći od broja zaposlenih na neodređeno vreme sa punim radnim vremenom na dan stupanja Uredbe na snagu.

Pravo na dodelu podsticaja za zaposleno novonastanjeno lice se ostvaruje ukoliko je novonastanjeno lice neprekidno zaposleno kod poslodavca u periodu između dana podnošenja prijave i 31. decembra godine u kojoj je podneta prijava, pri čemu se pravo na dodelu podsticaja ostvaruje samo za novonastanjena lica koja poslodavac zaposli zaključno sa 31. decembrom 2023. godine.

Uredba sadrži posebne uslove u pogledu poslodavaca koji su registrovani za obavljanje delatnosti u Republici Srbiji nakon stupanja Uredbe na snagu, kao i u pogledu prijava podnetih počev od 2024. godine.

Inače, pravo na korišćenje podsticaja nema poslodavac koji:

• u periodu od podnošenja prve prijave i zaključno sa istekom kalendarske godine u kojoj primi poslednju isplatu podsticaja vrši isplatu dividende, odnosno ostvarene dobiti, osim dividende ili dobiti koja se isplaćuje iz dela dobiti koji je viši od iznosa koji je primljen na ime podsticaja;
• je korisnik državne pomoći u vezi sa kojom ima obavezu zapošljavanja, osim obveznika koji su tu obavezu već ispunili zaključno sa 1. julom 2022. godine;
• za zaposleno novonastanjeno lice za koje ostvaruje podsticaje propisane Uredbom koristi ili je koristio pravo na umanjenje osnovice za to lice u skladu sa članom 15v Zakona o porezu na dohodak građana i članom 15a Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje.

Podsticaji

Podsticaji se isplaćuju u visini 70% obračunatog i uplaćenog poreza na zarade za jedno ili više zaposlenih novonastanjenih lica, u smislu propisa kojima se uređuje porez na dohodak građana, te 100% obračunatih i uplaćenih doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje, u smislu propisa kojima se uređuju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje, i to za isplate izvršene za zaposleno novonastanjeno lice u periodu od najviše 60 meseci, počev od 1. jula 2022. godine i zaključno sa 31. decembrom 2028. godine.

Prijavljivanje

Poslodavac jednom godišnje podnosi prijavu ministarstvu nadležnom za poslove privrede, odnosno ukupno do osam puta, i to u periodu između 15. septembra i 30. septembra za isplatu podsticaja u vezi sa zaradama novonastanjenih lica isplaćenim počevši od 1. jula 2022. godine i zaključno sa 31. decembrom 2028. godine, pri čemu se svaka prijava podnosi za zarade isplaćene u periodu koji prethodi podnošenju prijave najviše 12 meseci. Prijava se podnosi na obrascu koji je odštampan uz Uredbu i čini njen sastavni deo.

Pružanje privremene zaštite raseljenim licima koja dolaze iz Ukrajine

U kontekstu aktuelne situacije, a shodno Odluci o pružanju privremene zaštite u Republici Srbiji raseljenim licima koja dolaze iz Ukrajine (Sl. glasnik RS br. 36/2022), koja je doneta od strane Vlade Republike Srbije, te koja je na snazi počev od 19.03.2022. godine, a do 19.03.2023. godine („Odluka“), odobrava se privremena zaštita u Republici Srbiji raseljenim licima koja dolaze iz Ukrajine, odnosno koja su bila prinuđena da napuste Ukrajinu kao zemlju svog porekla ili uobičajenog boravišta ili su iz Ukrajine bila evakuisana, a koja se ne mogu vratiti u trajne i sigurne uslove života zbog aktuelne situacije koja preovladava u toj državi.

Raseljenim licima u smislu Odluke smatraju se:državljani Ukrajine i članovi njihovih porodica koji su boravili u Ukrajini;

• tražioci azila, lica bez državljanstva i strani državljani, kojima je u Ukrajini odobren azil ili istovetna nacionalna zaštita i članovi njihovih porodica koji su u Ukrajini imali odobren boravak;
• strani državljani koji su u Ukrajini imali odobreno važeće stalno nastanjenje ili privremeni boravak i koji se ne mogu vratiti u svoju zemlju porekla pod trajnim i dugoročnim okolnostima.

Privremena zaštita se odobrava i državljanima Ukrajine i članovima njihovih porodica, koji su u vreme donošenja Odluke zakonito boravila u Republici Srbiji, ali kojima je pravo na boravak isteklo pre ukidanja odluke o privremenoj zaštiti, pri čemu se članovima porodice smatraju lica koja se smatraju članovima porodice saglasno odredbama Zakona o azilu i privremenoj zaštiti.

Odluka nadalje propisuje da Ministarstvo unutrašnjih poslova, u skladu sa odredbama Zakona o azilu i privremenoj zaštiti i Odluke, registruje lica kojima je odobrena privremena zaštita i za svako lice posebno donosi odluku o odobrenju privremene zaštite, pri čemu lica kojima je odobrena privremena zaštita imaju pristup svim pravima iz člana 76. Zakona o azilu i privremenoj zaštiti, o čijem se ostvarivanju staraju nadležni organi u skladu sa zakonom. Tako, lice kojem je odobrena privremena zaštita ima pravo na:

• boravak u periodu važenja privremene zaštite;
• ispravu koja potvrđuje njegov status i pravo na boravak;
• zdravstvenu zaštitu, u skladu sa propisima kojima je uređena zdravstvena zaštita stranaca;
• pristup tržištu rada u periodu važenja privremene zaštite, u skladu sa propisima kojima se uređuje zapošljavanje stranaca;
• besplatno osnovno i srednje obrazovanje u državnim školama, u skladu sa posebnim propisima;
• pravnu pomoć pod uslovima propisanim za tražioca;
• slobodu veroispovesti pod istim uslovima kao državljani Republike Srbije;
• kolektivni smeštaj u objektima određenim za te namene;
• odgovarajući smeštaj ako se radi o licu kojem su potrebne posebne prihvatne garancije u skladu sa članom 17. ovog zakona; kao i
• pravo da podnese zahtev za azil.

Kao što je prethodno pomenuto, privremena zaštita traje godinu dana od dana stupanja Odluke na snagu.

Ovaj članak je isključivo informativne prirode i ne predstavlja pravni savet. Ukoliko su Vam potrebne dodatne informacije, budite slobodni da nas kontaktirate.