U Službenom glasniku br. 118/2021 od 09.12.2021. godine objavljene su izmene i dopune određenih poreskih zakona, i to:

• Zakona o porezu na dobit pravnih lica,
• Zakona o porezu na dohodak građana,
• Zakona o porezima na imovinu, i
• Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje.

U nastavku sledi pregled najznačajnijih novina.

Zakon o porezu na dobit pravnih lica

Izmenama zakona uvedena je mogućnost obveznika da se opredeli da kapitalne dobitke ostvarene unosom određenih imovinskih prava (autorskog ili srodnog prava na deponovanom autorskom delu, odnosno predmetu srodnog prava, te prava u vezi sa pronalaskom, na osnovu zakona kojim se uređuju patenti) u kapital rezidentnog pravnog lica ne uključi u poresku osnovicu.

Uslov je da rezidentno pravno lice tako stečena prava ne otuđi u periodu od dve godine od dana sticanja, kao i da u istom periodu to pravo ne ustupi na korišćenje (u celini ili delimično) po ceni koja je niža od cene utvrđene u skladu sa principom „van dohvata ruke”, ukoliko je ustupanje izvršio povezanom licu ili licu čiji je vlasnik njegovo povezano lice. U protivnom, obveznik gubi pravo na izuzimanje kapitalnog dobitka iz poreske osnovice, i dužan je da u poreskoj prijavi za poreski period u kom su stečena prava otuđena ili ustupljena obračuna i plati porez.

Navedene izmene stupaju na snagu osmog dana po objavljivanju u Službenom glasniku, a primenjuju se na utvrđivanje, obračunavanje i plaćanje poreske obaveze počev za 2022. godinu, tj. za poreski period koji počinje u 2022. godini.

Zakon o porezu na dohodak građana

Pregled najznačajnijih izmena ovog zakona dat je u nastavku:

• izvršeno je povećanje neoporezivog iznosa zarade na 19.300 dinara;
• produženo je važenje olakšica za zapošljavanje novih lica i lica sa invaliditetom u vidu prava na povraćaj dela plaćenog poreza na zaradu, do kraja 2022. godine;
• pored navedenog, u pogledu poreskog oslobođenja koje se odnosi na plaćanje obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade za tzv. kvalifikovano novozaposleno lice, propisani su uslovi pod kojima se predmetna prava mogu ostvarivati do kraja 2025. godine;
• propisane su i nove olakšice za tzv. novozaposlena lica – poslodavac koji zasnuje radni odnos sa takvim licem oslobađa se obaveze plaćanja 70% obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade za zaradu isplaćenu zaključno sa 31.12.2024. godine (pri čemu se novozaposlenim licem smatra lice koje u periodu od 01.01.2019. godine do 28.02.2022. godine nije imalo status osiguranika zaposlenog, osiguranika samostalnih delatnosti kao preduzetnik, odnosno osiguranika samostalnih delatnosti koji je osnivač, tj. član privrednog društva koji je u radnom odnosu u privrednom društvu čiji je osnivač, tj. član, a koje je navedeni status steklo u periodu od 01.03.2022. godine do 31.12.2022. godine zasnivanjem radnog odnosa i koje ostvaruje mesečnu zaradu veću od 76.500 dinara);
• takođe, predviđene su i nove olakšice za poslodavce, tj. pravna lica koja u okviru svoje delatnosti na teritoriji Srbije obavljaju istraživanje i razvoj, a koje podrazumevaju oslobađanje od obaveze plaćanja 70% obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade lica koja su neposredno angažovana na poslovima istraživanja i razvoja (srazmerno vremenu koje provedu na poslovima istraživanja i razvoja u odnosu na puno radno vreme);
• propisano je i da poresko oslobođenje iz člana 21e važećeg zakona, shodno kojem poslodavac – privredno društvo koje obavlja inovacionu delatnost (u smislu zakona kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica) ima pravo da bude oslobođeno plaćanja obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade osnivača koji su zaposleni u tom društvu, može da ostvari poslodavac – novoosnovano privredno društvo koje je osnovano zaključno sa 31.12.2022. godine;
• predviđeno je i oslobađanje od poreza na kapitalni dobitak ostvaren unosom autorskih i srodnih prava, te prava industrijske svojine kao nenovčanog uloga u kapital privrednog društva rezidenta Srbije; kao i
• umanjenje dohotka za oporezivanje godišnjim porezom na dohodak građana obveznicima mlađim od 40 godina, i to za iznos tri prosečne godišnje zarade po zaposlenom isplaćene u Srbiji u godini za koju se utvrđuje porez (prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike); te
• izuzimanje od oporezivanja naknade koje (u skladu sa zakonom kojim se uređuje dualno obrazovanje, odnosno dualni model studija) kao materijalno i finansijsko obezbeđenje ostvaruju učenici, odnosno studenti koji obavljaju učenje kroz rad.

Navedene izmene stupaju na snagu osmog dana po objavljivanju u Službenom glasniku, a primenjivaće se počev od 01.01.2022. godine, sa izuzetkom novih olakšica, koje će biti u primeni od 01.03.2022. godine.

Zakon o porezima na imovinu

Najznačajnije izmene predmetnog propisa, koje stupaju na snagu 01.01.2022. godine, obuhvataju:

• proširenje predmeta oporezivanja porezom na imovinu i na zakup stana ili kuće za stanovanje konstituisan u skladu sa zakonima kojima se uređuju planiranje i izgradnja, te nauka i istraživanja;
• preciziranje dana nastanka obaveze po osnovu poreza na imovinu u situaciji kada supružnik stiče pravo zajedničke svojine, odnosno susvojine na nepokretnosti na osnovu teretnog pravnog posla u kome nije saugovarač, tj. koji je zaključio njegov supružnik, a koji se razlikuje u zavisnosti od toga da li je data izjave supružnika da je to zajednička svojina);
• izmenu poreske osnovice poreza na nasleđe i poklon, te prenos apsolutnih prava kod prenosa prava svojine na upotrebljavanom motornom vozilu, koju čini vrednost utvrđena primenom propisane formule, u zavisnosti od radne zapremine motora, snage motora i koeficijenta starosti vozila;
• u vezi sa prethodno navedenim, propisano je i da je, u slučaju prenosa prava svojine na upotrebljavanom motornom vozilu uz naknadu, obveznik poreza na prenos apsolutnih prava kupac, pri čemu se, ukoliko fizička lica koja učestvuju u predmetnom pravnom poslu nisu obveznici PDV, ne podnosi poreska prijava za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava (osim u zakonom predviđenim slučajevima), već se porez utvrđuje i plaća samooporezivanjem; te
• propisivanje da će utvrđivanje, naplata i kontrola poreza na nasleđe i poklon, te prenos apsolutnih prava, preći u nadležnost jedinica lokalne samouprave počev od 01.01.2023. godine.

Zakon o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje

Shodno izmenama zakona koji uređuje doprinose za obavezno socijalno osiguranje, stopa doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje smanjenja je na 25% (dakle, za 0,5%), te je propisano da se sve prethodno pomenute olakšice iz Zakona o porezu na dohodak građana u pogledu poreza na zarade shodno primenjuju i na doprinose za obavezno socijalno osiguranje.

Predmetne izmene stupaju na snagu osmog dana po objavljivanju u Službenom glasniku, s tim da će se primenjivati počev od 01.01.2022. godine, sa izuzetkom odredaba koje se tiču olakšica u vezi sa zasnivanjem radnog odnosa sa novozaposlenim licem, te obavljanjem delatnosti istraživanja i razvoja, čija primena počinje 01.03.2022. godine.

Ovaj članak je isključivo informativne prirode i ne predstavlja pravni savet. Ukoliko su Vam potrebne dodatne informacije, budite slobodni da nas kontaktirate.