Izmene Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji obeležavaju završetak 2022. godine u zakonodavnom smislu i najavljuju pooštravanje poreske discipline

 U Službenom glasniku broj 138/2022 od 12. decembra 2022. godine objavljene su izmene i dopune Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji („ZPPPA“).

Od posebnog značaja su nove odredbe koje se odnose na:

• Branioca po službenoj dužnosti – propisano je da Poreska uprava – Poreska policija u predistražnom postupku, osumnjičenom koji nije obezbedio branioca, postavlja branioca po službenoj dužnosti prilikom saslušanja zbog postojanja osnova sumnje da je učinio poresko krivično delo za koje je propisana kazna zatvora od osam godina ili teža kazna, u skladu sa Zakonom o krivičnom postupku. Rešenje o postavljanju branioca po službenoj dužnosti dostavlja se braniocu i protiv istog nije dozvoljena žalba. Poreska uprava isplaćuje nagradu i nužne izdatke branioca postavljenog po službenoj dužnosti u skladu sa Zakonom o krivičnom postupku;
• Krivično delo Nedozvoljen promet opreme za fiskalizaciju;
• Krivično delo Nedozvoljen promet računovodstvenih i drugih softvera.

Pored gorenavedenih dopuna ZPPPA, između ostalog izmenjeni su pojedini članovi ZPPPA, kako sledi:

• Uveden je izuzetak od pravila da se poreska prijava podnosi u elektronskom obliku, te je propisano da poreski obveznici – fizička lica koja su dužna da podnesu poresku prijavu koja nije u vezi sa obavljanjem delatnosti, mogu tu prijavu da podnesu u elektronskom obliku ili u pismenom obliku – neposredno ili putem pošte, osim poreske prijave za godišnji porez na dohodak građana koju podnose isključivo u elektronskom obliku;
• Kada je u pitanju početak postupka prinudne naplate poreza, ukinuta je odredba na osnovu koje Poreska uprava nije bila u obavezi da donese rešenje o prinudnoj naplati poreza ako je zahtev za odlaganje plaćanja poreza podnet u rokovima propisanim ZPPPA i dok se ne odluči po tom zahtevu, pod uslovom da plaćanje dugovanog poreza: (i) za poreskog obveznika predstavlja neprimereno veliko opterećenje; (ii) nanosi bitnu ekonomsku štetu poreskom obvezniku. Pre novih izmena i dopuna ZPPPA, ukoliko poreski obveznik nije ispunjavao uslove navedene u tačkama (i) i (ii), donošenje rešenja o prinudnoj naplati poreza je moglo biti odloženo u određenim situacijama. Međutim, imajući u vidu izmene ZPPPA, gorenavedene mogućnosti odlaganja donošenja rešenja Poreske uprave sada više nisu zakonom propisane i samim tim ni moguće;
• Mera zabrane vršenja delatnosti se izriču poreskom obvezniku kome su u toku poreske kontrole utvrđene propisane nepravilnosti: (i) u trajanju OD 15 dana (umesto DO 15 dana) ukoliko se u postupku kontrole kod poreskog obveznika utvrdi nepravilnost prvi put; (ii) u trajanju OD 90 dana (umesto DO 90 dana) ukoliko se u postupku kontrole kod poreskog obveznika utvrdi nepravilnost drugi put; (iii) u trajanju OD jedne godine (umesto DO jedne godine) ukoliko se u postupku kontrole kod poreskog obveznika utvrdi ova nepravilnost treći put. Izuzetno, zabrana vršenja delatnosti poreskom obvezniku koji delatnost obavlja na prostoru održavanja manifestacija (vašara, festivala, izložbi i drugih manifestacija u sklopu kulturnih, muzičkih, sportskih i drugih društvenih aktivnosti) izriče se za period trajanja te manifestacije;
• Takođe, propisano je da, ako poreski obveznik u roku od dve godine od dana pravosnažnosti osuđujuće presude za određene prekršaje i to: (i) ukoliko poreski obveznik ne podnese poresku prijavu, ne obračuna i ne plati porez; (ii) ukoliko poreski obveznik ne podnese poresku prijavu, a obračuna ali ne plati porez; (iii) ukoliko poreski obveznik podnese poresku prijavu, ali ne plati porez; (iv) ukoliko poreski obveznik ne podnese poresku prijavu u slučajevima kada je zakonom propisano da se ne sprovodi samooporezivanje, ili po nalogu kontrole; učini isti prekršaj, može mu se, uz novčanu kaznu, izreći i zaštitna mera zabrane vršenja određenih delatnosti u trajanju od šest meseci do tri godine. Ako odgovorno lice u poreskom obvezniku – pravnom licu, u roku od dve godine od dana pravosnažnosti osuđujuće presude za navedene prekršaje učini isti prekršaj, može se, uz novčanu kaznu, izreći i zabrana odgovornom licu da vrši određene poslove u trajanju od šest meseci do tri godine.

Stupanje na snagu

Iako su u istom broju Službenog glasnika 138/2022 od 12. decembra 2022. godine objavljene izmene i dopune još tri poreska propisa pored izmena i dopuna ZPPPA, primena preostalih poreskih propisa odložena je za 1. januar 2023. godine.

Sa druge strane, nije određena odložena primena izmena i dopuna ZPPPA, te su iste stupile na snagu osmog dana objavljivanja u Službenom glasniku Republike Srbije, odnosno dana 20. decembra 2022. godine.

Ovaj članak je isključivo informativne prirode i ne predstavlja pravni savet. Ukoliko su Vam potrebne dodatne informacije, budite slobodni da nas kontaktirate.