Narodna banka Srbije donela je Odluku o privremenim merama za banke radi ublažavanja posledica pandemije COVID-19 u cilju očuvanja stabilnosti finansijskog sistema i Odluku o privremenim merama za davaoce finansijskog lizinga radi ublažavanja posledica pandemije COVID-19 u cilju očuvanja stabilnosti finansijskog sistema, koje su stupile na snagu dana 28.07.2020. godine.

Ovim odlukama dužnicima je omogućen još jedan zastoj u otplati obaveza prema bankama i davaocima finansijskog lizinga koje dospevaju u periodu od 1. avgusta 2020. godine zaključno sa 30. septembrom 2020. godine.

Primena moratorijuma

Moratorijum se odnosi na:

• obaveze dužnika po osnovu kredita;
• obaveze dužnika po osnovu kreditnih proizvoda (npr. dozvoljeno prekoračenje po tekućem računu ili kreditne kartice);
• obaveze po osnovu drugih proizvoda banke (npr. obaveze po osnovu instrumenata zaštite od kamatnog rizika koji su povezani sa kreditima i/ili kreditnim proizvodima ili po osnovu bankarskih garancija);
• obaveze po osnovu ugovora o lizingu.

Obaveze banaka i davalaca lizinga

Banke i davaoci lizinga su dužni da dužnicima (fizičkim licima, poljoprivrednicima, preduzetnicima i privrednim društvima) ponude zastoj u otplati obaveza (moratorijum) najkasnije do 31.07.2020. godine.

Obaveštenje o ponudi za zastoj u otplati obaveza, dužni su da objave na svojoj internet prezentaciji, čime se smatra da je ponuda dostavljena svim dužnicima.

Dužnicima mogu biti odobrene i druge olakšice u vezi sa otplatom obaveza.

Tokom trajanja moratorijuma banke i davaoci lizinga ne obračunavaju zateznu kamatu na neizmireno potraživanje koje je dospelo za vreme trajanja moratorijuma, ne pokreću postupak izvršenja, kao ni postupak prinudne naplate prema dužniku, odnosno ne preduzimaju druge pravne radnje u cilju naplate potraživanja od dužnika, ali obračunavaju redovnu (ugovorenu) kamatu.

Redovna (ugovorena) kamata obračunava se na nedospeo dug (koji ne uključuje obaveze koje dospevaju tokom trajanja moratorijuma), a izuzetno, ako je dužnik privredno društvo, redovna (ugovorena) kamata obračunava se i na iznose glavnice duga koji dospevaju tokom trajanja moratorijuma.

Tokom trajanja moratorijuma na obaveze po osnovu kreditnih kartica i dozvoljenog prekoračenja po tekućem računu banka obračunava redovnu (ugovorenu) kamatu na iskorišćeni iznos.

Odbijanje ponude

Dužnik može da odbije ponudu po svakom pojedinačnom kreditu/kreditnom proizvodu/drugom proizvodu/ugovoru o finansijskom lizingu, i to:

• elektronskim putem (popunjavanjem obrasca na internet prezentaciji ili obaveštenjem putem elektronske pošte na adresu koja je u te svrhe objavljena na internet prezentaciji);
• putem redovne pošte;
• putem telefona (pozivom na broj koji je u te svrhe objavljen na internet prezentaciji);
• u poslovnim prostorijama popunjavanjem obrasca.

Ako dužnik u roku od deset dana od dana objavljivanja obaveštenja o ponudi ne odbije ponudu, smatraće se da je tu ponudu prihvatio, a moratorijum se primenjuje na obaveze koje dospevaju počev od 1. avgusta 2020. godine zaključno sa 30. septembrom 2020. godine.

Otplata obaveza putem administrativne zabrane i trajnog naloga

Ako dužnik otplatu obaveza vrši putem trajnog naloga, banke i davaoci lizinga su dužni da, bez odlaganja, o odbijanju ponude obaveste banku preko koje se vrši ovakvo plaćanje, kako se ne bi obustavilo plaćanje, odnosno kako bi se ponovo aktivirao trajni nalog i izvršilo plaćanje banci, odnosno davaocu lizinga.

Ako se otplata obaveza dužnika koji je obavestio banku, odnosno davaoca lizinga da odbija ponudu, vrši putem administrativne zabrane, banka, odnosno davalac lizinga su dužni da o tome odmah obaveste poslodavca, odnosno Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje, kako se ne bi obustavio prenos sredstava.

U slučaju prihvatanja ponude, poslodavci treba da zastanu sa sprovođenjem administrativne zabrane na zaradi zaposlenih za obaveze koje dospevaju počev od 1. avgusta 2020. godine zaključno sa 30. septembrom 2020. godine.

Ovaj članak je isključivo informativne prirode i ne predstavlja pravni savet. Ukoliko su Vam potrebne dodatne informacije, budite slobodni da nas kontaktirate.